Prawo a zakaz instalacji anteny satelitarnej w Irlandii

Pobierz Polską wersje do druku:  

Pobierz Angielską wersje do druku:  

Prawo a zakaz montażu anteny cytat petycji do Parlamentu Europejskiego

CM\610637PL.doc PE 372.078
PL PL
PARLAMENT EUROPEJSKI
2004 «

« 2009
Komisja Petycji
28.03.2006
KOMUNIKAT DLA POSŁÓW
Petycja 0658/2005 złożona przez Daniela Mahmuta Oesera (Niemcy), w sprawie sporu
prawnego dotyczącego zainstalowania anteny satelitarnej pozwalającej na odbieranie
programów telewizji satelitarnej.

1. Streszczenie petycji
Składający petycję informuje, że jego klient, obywatel Niemiec pochodzenia tureckiego,
zainstalował antenę satelitarną na balkonie wynajmowanego przez siebie mieszkania, aby
mieć dostęp do szeregu kanałów nadających w języku tureckim. Ponieważ w mieszkaniu była
zainstalowana telewizja kablowa, właściciel zwrócił się do sądu, aby ten nakazał
składającemu petycję demontaż anteny. Sąd wydał orzeczenie na korzyść właściciela,
argumentując, że telewizja kablowa zapewniała odpowiedni wybór programów w języku
niemieckim i tureckim, a prawo właściciela do ochrony własności przed szpecącymi
elementami ma pierwszeństwo przed prawem najemcy do wolności informacji. Składający
petycję twierdzi, że narusza to zasadę swobodnego przepływu towarów i usług zawartą w
traktacie WE oraz dyrektywach 97/36/WE i 93 /83/EWG i wzywa do wszczęcia postępowania
w sprawie naruszenia przepisów Wspólnoty wobec Niemiec.

2. Dopuszczalność
Petycję uznano za dopuszczalną w dniu 14 listopada 2005 r. Zwrócono się do Komisji o
przekazanie informacji (art. 192 ust. 4 Regulaminu).

3. Odpowiedź Komisji, otrzymana w dniu 28 marca 2006 r.
„Historia/Fakty
Od 9 sierpnia 1999 r. pan Ihlan, obywatel Niemiec pochodzenia tureckiego, wynajmuje
mieszkanie w budynku przy ulicy Popenreuteweg 7 w Ulm (Niemcy). Właścicielem tego
mieszkania jest miasto Ulm. Od początku 2000 r. do mieszkania podłączona jest sieć telewizji
kablowej umożliwiająca odbieranie wielu programów telewizyjnych, w tym między innymi
pięciu programów tureckich. Ponadto sieć telewizji kablowej oferuje dzięki odbiornikowi
cyfrowemu możliwość odbierania innych programów, po uiszczeniu dodatkowej opłaty.
Mimo to pan Ilhan zainstalował na balkonie wynajmowanego mieszkania dwie przenośne
PE 372.078 2/4 CM\610637PL.doc
PL
anteny satelitarne bez zezwolenia właściciela, co było niezgodne z umową najmu. W piśmie z
dnia 5 czerwca 2000 r. właściciel budynku po raz ostatni zwrócił się do pana Ilhana
o zdemontowanie anten.
W związku z brakiem reakcji na to wezwanie, miasto Ulm wniosło pozew do Amtsgericht
Ulm. W wyroku z dnia 18 czerwca 2004 r. sąd ten przychylił się do wniosku właściciela
i nakazał demontaż anten. W uzasadnieniu wyroku Amtsgericht Ulm stwierdził, że braku
wniosku o pozwolenie na zainstalowanie anteny satelitarnej nie można uważać za podstawę
do stwierdzenia, że instalacja anten stanowi naruszenie warunków umowy najmu
i niewłaściwe korzystanie z wynajętych dóbr. Jednakże porównując również inne kwestie, tj.
prawo do informacji oraz prawo własności, sąd orzekł, że chęć posiadania przez
wynajmującego anteny satelitarnej nie przeważa nad interesami właściciela. Zdaniem
Amtsgericht Ulm dostęp do sieci telewizji kablowej, możliwość nabycia odbiornika
cyfrowego i możliwość odbierania wielu programów niemieckich byłyby wystarczające dla
zaspokojenia potrzeb pana Ilhana. W tym przypadku za ważniejsze sąd uznał chęć uniknięcia
szkód przez właściciela oraz negatywny wpływ anten na wygląd budynku.
Postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2005 r. Landgericht Ulm odrzucił wniosek o przyznanie
bezpłatnej pomocy prawnej w związku z odwołaniem od wyroku Amtsgericht Ulm.
Wuzasadnieniu sąd ten podał zasadniczo te same powody, co sąd pierwszej instancji. W
oparciu o postanowienie wydane w dniu 22 kwietnia 2005 r. sąd drugiej instancji wyrokiem
z dnia 27 kwietnia 2005 r. oddalił odwołanie.
Uznawszy, że zwrócenie się do Bundesgerichtshof lub Bundesverfassungsgericht nie
przyniosłoby efektów, składający petycję postanowił na tym etapie nie wnosić sprawy do tych
sądów.
Petycja do Parlamentu Europejskiego
Pan Ilhan skierował petycję do Parlamentu Europejskiego, przedstawiając w niej liczne
naruszenia prawa wspólnotowego, mianowicie naruszenie zasad swobodnego przepływu
towarów i usług, dyrektywę „Telewizja bez granic” i art. 10 Europejskiej Konwencji Praw
Człowieka. W swojej petycji, pan Ilhan przedstawił interpretację prawną wspomnianych
zasad i w świetle przedstawionych naruszeń zwrócił się o wszczęcie postępowania w sprawie
uchybienia przeciw Republice Federalnej Niemiec.
Uwagi Komisji dotyczące petycji
Komisja przede wszystkim chciałaby przypomnieć, że możliwość zainstalowania anteny
powinna w zasadzie być przyznana każdej osobie, która chce ją posiadać i że „prawo do
anteny” zostało jasno przedstawione w komunikacie Komisji w sprawie anten satelitarnych
z dnia 27 czerwca 2001 r. (COM(2001)351 końcowy).
Owo „prawo do anteny” wynika z zasady swobodnego przepływu i odbioru usług na rynku
wewnętrznym oraz programów radiowych i telewizyjnych we Wspólnocie Europejskiej
w rozumieniu art. 49 WE (patrz zwłaszcza wyrok z dnia 30 kwietnia 1974 r., Sacchi, sprawa
155/73, pkt 7 i późniejszy wyrok z dnia 29 listopada 2001 r., De Coster, sprawa C-17/00,
pkt 28). Artykuł ten stosuje się bezpośrednio i bezwarunkowo w krajowych porządkach
prawnych. Jednocześnie postanowienia traktatu mające bezpośrednie zastosowanie wiążą
wszystkie władze państw członkowskich, które w konsekwencji są zobowiązane do ich
przestrzegania, przy czym przyjęcie krajowych przepisów wykonawczych nie jest konieczne
CM\610637PL.doc 3/4 PE 372.078
PL
(patrz wyrok z dnia 15 października 1986 r., Komisja / Włochy, pkt 11).
Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości WE swobodny przepływ usług na rynku wewnętrznym
stanowi podstawową zasadę prawa wspólnotowego, z której korzystają nie tylko świadczący
usługi, ale również ich odbiorcy (patrz wyrok z dnia 9 sierpnia 1994 r., Van der Elst, sprawa
43/93, pkt 13). Prawo odbiorców usług potwierdzone jest również w traktacie WE
sformułowaniem „swobodnego przepływu usług”, użytym w art. 3 lit. c) i art. 14 ust. 2.
Ponadto we wspomnianym komunikacie w sprawie anten satelitarnych Komisja oświadczyła,
że niedopuszczalne są utrudnienia w podejmowaniu wolnego wyboru lub dyskryminacja
względem alternatywnych środków korzystania z usług ani pośrednie ograniczenia prawa
użytkowników do korzystania z anteny satelitarnej. Dlatego niedopuszczalne byłoby
nałożenie na obywateli obowiązku odbierania programów telewizyjnych przez sieć telewizji
kablowej a nie przez anteny satelitarne.
Prawo do korzystania z anteny satelitarnej wynika również z art. 10 Europejskiej Konwencji
Praw Człowieka, zgodnie z interpretacją Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z wyroku
z dnia 22 maja 1990 r., Autronic. W wyroku tym Trybunał wyraźnie stwierdził, że art. 10
Konwencji „dotyczy nie tylko treści informacji, ale również środków przekazu i odbioru” oraz
że, w szczególności, „odbieranie programów telewizyjnych dzięki antenie – satelitarnej lub
innej – wchodzi w zakres prawa sformułowanego w dwóch pierwszych zdaniach art. 10
ust. 1”. Jak określono w petycji, wolność wyrażania opinii zagwarantowana w Konwencji, tj.
prawo do otrzymywania i przekazywania informacji, obejmuje również prawo jednostki do
zainstalowania anteny satelitarnej.
Zgodnie z obowiązującym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot
Europejskich, prawa podstawowe stanowią integralną część podstawowych zasad prawa
wpisanych do wspólnotowego porządku prawnego (patrz w tej sprawie wyroki z dnia
17 grudnia 1970 r., Internationale Handelsgesellschaft, sprawa 11/70, pkt 4; wyrok z dnia
17 maja 1974 r., Nold, punkt 13; sprawa 4/73, pkt 13; wyrok z dnia 13 grudnia 1979 r., Hauer,
sprawa 44/79, pkt 15 oraz z dnia 18 czerwca 1991 r., Elliniki Radiophonia, sprawa C-260/89,
pkt 41). Ponadto art. 6 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej przewiduje wyraźnie, że „Unia
szanuje prawa podstawowe zagwarantowane w europejskiej Konwencji o ochronie praw
człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie 4 listopada 1950 roku, oraz
wynikające z tradycji konstytucyjnych wspólnych dla państw członkowskich, jako zasady
ogólne prawa wspólnotowego”.
Jednakże ani zasada swobodnego przepływu usług, ani wolność wyrażania opinii nie powinny
być uważane za bezwzględnie obowiązujące. Indywidualne prawo do instalacji anteny
satelitarnej, wchodzące w zakres wolności wypowiedzi, powinno być wykonywane przy
jednoczesnym poszanowaniu niektórych warunków informowania i konsultowania
dotyczących w szczególności bloków mieszkalnych oraz przy poszanowaniu słusznych
interesów właścicieli i powinno być każdorazowo rozpatrywane w kontekście danej sprawy.
[b]Z pewnością możliwość zainstalowania anteny satelitarnej nie powinna być ograniczana ani
przez szczególnie kosztowne warunki instalacji i korzystania, które mogłyby skutkować
ograniczeniem możliwości jednostki do odbierania wszystkich wybranych przez siebie
programów telewizyjnych, ani – w większym stopniu – przez wprowadzenie ogólnego zakazu
lub przez nieuzasadnioną odmowę lub sprzeciw, na przykład ze względów estetycznych lub
technologicznych. [/b
]
Jednakże z analizy dokumentów dostarczonych przez składającego petycję nie wynika, aby
w trakcie postępowań przed sądami krajowymi w tej sprawie korzystał on z możliwości
powołania się na prawa wynikające z art. 49 traktatu WE. W szczególności wymagane
informacje nie wskazują, aby składający petycję powoływał się na prawa wynikające z tego
artykułu w rozumieniu cytowanego powyżej komunikatu Komisji, na którym składający
petycję mógł oprzeć swoją argumentację. Jednak zgodnie z obowiązującym orzecznictwem
do właściwego sędziego krajowego należy przede wszystkim stosowanie prawa
wspólnotowego i konsekwencji płynących z orzecznictwa Trybunału WE w ramach
postępowań, w których orzeka i w zależności od okoliczności danej sytuacji. Ponadto
w ramach takiego postępowania krajowego, sąd niemiecki w rozumieniu art. 234 traktatu WE
ma możliwość zwrócenia się z pytaniem prejudycjalnym o wykładnię do Trybunału
Sprawiedliwości WE, jedynego organu właściwego w tym zakresie, aby orzekł co do zakresu
stosowania zasady swobodnego przepływu usług, przewidzianej w art. 49 traktatu WE w
danym przypadku. W niniejszym przypadku odwoływanie się do niemieckich organów
sądowniczych, opierając się prawnie bezpośrednio na wyżej wspomnianych prawach
wynikających z traktatu WE, stanowi główną drogę postępowania pozostającą do dyspozycji
zainteresowanego. Poza tym w przypadku problemów przy wykładni prawa wspólnotowego
organ sądowniczy, którego decyzje nie podlegają zaskarżeniu, jest zobowiązany do zwrócenia
się z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału Sprawiedliwości WE, zgodnie z art. 234.
Wnioski
Z braku wystarczających informacji wskazujących, że składający petycję zwrócił się
o poszanowanie praw wynikających z traktatu WE w kontaktach z właścicielem
i w krajowych postępowaniach sądowych oraz, w związku z tym, z braku dokładnych
informacji wskazujących na zaprzeczenie tych praw ze strony władz niemieckich, służby
Komisji uważają, że nie dysponują informacjami mogącymi uzasadnić wszczęcie
postępowania w sprawie uchybienie w rozumieniu art. 226 traktatu WE w związku
z naruszeniem postanowień art. 49 traktatu WE. W konsekwencji Komisja proponuje
zamknięcie petycji.”

Link do artykułu w angielskiej gazecie na temat anten satelitarnych: link